Bedrijfstakpensioenfondsen en SBI-codes – termen die vaak over het hoofd worden gezien maar enorme gevolgen kunnen hebben voor ondernemers. Deze regels zijn van toepassing wanneer bedrijfsactiviteiten overeenkomen, waarbij het bedrijf automatisch wordt gebonden aan pensioenregels. Ontdek waarom rechtswege gebondenheid en juiste SBI-codes cruciaal zijn en hoe een controle van je SBI-code bij veranderingen problemen kan voorkomen.
Verplichtstellingsbesluit
Bedrijfstakpensioenfondsen hebben allemaal hun eigen regels over welke bedrijven onder hun verantwoordelijkheid vallen. Deze regels staan in een document genaamd “verplichtstellingsbesluit”, waarin precies staat welke activiteiten onder het pensioenfonds vallen.
Als de activiteiten van een bedrijf overeenkomen met die van het bedrijfstakpensioenfonds, dan is het bedrijf automatisch gebonden aan de regels van dat pensioenfonds. Dit betekent dat de werknemers van dat bedrijf, tenzij ze zijn vrijgesteld, verplicht zijn om pensioen op te bouwen via dat pensioenfonds.
Als een ondernemer zijn bedrijf niet meteen aanmeldt bij het bedrijfstakpensioenfonds, kan het pensioenfonds de ondernemer aanspreken. Ze kunnen achterstallige pensioenpremies terugvorderen en dwangmaatregelen nemen, inclusief beslaglegging. Bovendien kan het fonds de persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder inroepen.
Rechtswege gebondenheid
Als een onderneming (net) buiten de activiteiten valt die zijn vermeld in de sector van het bedrijfstakpensioenfonds, dan is er geen sprake van rechtswege gebondenheid. In dat geval kan een bedrijf zelf kiezen of het wel of geen eigen pensioenregeling wil, bijvoorbeeld bij een verzekeringsmaatschappij. Het gaat juridisch gezien om de letterlijke tekst van een verplichtstellingsbesluit, niet zozeer de bedoeling ervan.
SBI-codes
Het gaat voornamelijk om mensen met een vast dienstverband. Zelfstandigen zonder personeel moeten soms ook verplicht deelnemen aan het pensioenplan. Bijvoorbeeld schilders moeten verplicht pensioen opbouwen bij het Bedrijfstakpensioenfonds Schildersbedrijf.
De SBI-code (Standaard Bedrijfsindeling) bepaalt het pensioen, de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO), tegemoetkoming vaste lasten (TVL), en de premie voor de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering.
In de dagelijkse praktijk wordt geen uitgebreid juridisch onderzoek uitgevoerd. Pensioenfondsen kijken vooral naar de SBI-codes. Dit is indirect, maar in de praktijk is het belangrijk voor een pensioenfonds. Als een bedrijf door een verkeerde SBI-code in aandacht van een fonds komt, is het een ernstige situatie (“code rood”) en staat het bedrijf juridisch gezien op achterstand. Dit geldt ook voor CAO’s; als de materiële bepalingen van de CAO niet juist zijn, kan een (voormalige) werknemer van een werkgever die onder een bepaalde CAO valt, daar aanspraken uit halen. In de praktijk kijkt de rechter vaak naar de SBI-code.
De SBI-code speelt ook een rol bij de “Wet belastingen op milieugrondslag”. Bedrijven die onder specifieke SBI-codes vallen, komen in aanmerking voor bepaalde vrijstellingen volgens deze wet. Daarnaast wordt de premie voor bepaalde bedrijfsverzekeringen, zoals bedrijfsaansprakelijkheid, bepaald op basis van de SBI-code.
Herkomst SBI-codes
De SBI-codes zijn bedacht door het CBS, maar ze zijn opgenomen in een lijst en door de Kamer van Koophandel (KVK) aan bedrijven toegewezen bij inschrijving. Het kan gebeuren dat een bedrijf onder meerdere categorieën van de lijst valt en dus niet meer dan één code krijgt. Als een ondernemer het niet eens is met de toegewezen code of als de bedrijfsactiviteiten veranderen, kan men een wijziging aanvragen. Als er een geschil is over deze kwestie, kan het College van Beroep voor het bedrijfsleven uiteindelijk de hoogste rechter zijn.
Volgens het jaarverslag van 2022 van de KVK gaat er veel fout met betrekking tot SBI-codes. Om dit probleem aan te pakken, heeft de KVK in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat een zoekprogramma laten ontwikkelen door het CBS.
Controle
De toegewezen SBI-code is dus meer dan alleen een nummer. De classificatie heeft aanzienlijke gevolgen, vooral als je je niet volledig bewust bent. Laat je SBI-code controleren, vooral bij veranderingen in je bedrijfsactiviteiten. Een controle kan mogelijke problemen voorkomen en ervoor zorgen dat alles correct geregistreerd is.
Lees het gehele artikel van de Ondernemers Klankbord hier.