Draai jij winst of verlies met jouw onderneming?

Geplaatst op 14 juli 2025

Weet jij hoe het financieel gaat met je bedrijf? Wil je graag weten of je winst of verlies lijdt? Een winst-en-verliesrekening, ook wel resultatenrekening of exploitatierekening genoemd, geeft je daar inzicht in. Deze rekening laat zien hoe je bedrijf financieel gepresteerd heeft in een bepaalde periode. Benieuwd hoe je zelf een winst-en-verliesrekening maakt? Lees dan snel verder.

Wat is een winst-en-verliesrekening?
Een winst-en-verliesrekening is een overzicht van opbrengsten en kosten van een onderneming in een bepaalde periode. Meestal een jaar. Je kunt het zien als het financiële huishoudboek van je bedrijf. Je telt alle opbrengsten in je bedrijf op en haalt daar de kosten van af.

Is een winst-en-verliesrekening verplicht?
De winst-en-verliesrekening vormt samen met de balans van je onderneming de jaarrekening. Deze rekening is niet verplicht voor eenmanszaken, bv’s moeten wel een jaarrekening opstellen.

Wat staat er op je winst-en-verliesrekening?
Op de winst-en-verliesrekening noteer je je omzet, kosten en de winst. De winst kan zowel positief als negatief zijn. Negatieve winst wordt verlies genoemd.

De omzet is het totaalbedrag dat je verdient met de verkoop van producten en diensten in een jaar. Van deze omzet haal je eerst de inkoopwaarde van de verkochte goederen of diensten af. Vervolgens trek je alle overige bedrijfskosten af. Wat overblijft is je winst (of verlies).

In een formule:
Winst = omzet – inkoopwaarde – kosten

Wil je graag een voorbeeld van een winst-en-verliesrekening? Bekijk dan pagina 17 van het Geldboek voor ondernemers.

Winst-en-verliesrekening als jaaropgave
Werknemers in loondienst krijgen elk jaar een jaaropgave van hun werkgever. Daarop staan het totale loon, de ingehouden premies en de loonheffing. Zo krijgt de werknemer een duidelijk overzicht van zijn inkomsten en kan hij beter inschatten of dat voldoende is om zijn vaste lasten en andere uitgaven te dekken. Daarnaast dient de jaaropgave als bewijs en controlemiddel voor de belastingaangifte, het UWV of bij het aanvragen van een hypotheek.

Ben je ondernemer? Dan krijg je niet automatisch een jaaropgave waarin staat wat je bedrijf dat jaar heeft opgeleverd. Toch wil je graag inzicht in je resultaten. De winst-en-verliesrekening is eigenlijk de jaaropgave van je onderneming. Hiermee zie je precies hoeveel omzet er binnenkwam, wat je uitgaf aan inkoop en welke andere kosten je had. Net als een werknemer kijk je terug op het jaar en bereken je of er onderaan de streep genoeg overblijft voor privéuitgaven, aflossingen en rente.

Financieel inzicht in je bedrijf
Met een winst-en-verliesrekening krijg je goed inzicht in de financiële situatie van je bedrijf. De cijfers helpen je om te beoordelen of je op koers ligt en waar je eventueel moet bijsturen. Zit je nettowinst op het gewenste niveau, of juist daaronder? Een positief resultaat wil je natuurlijk behouden of zelfs verbeteren.

Het is verstandig om de cijfers te bespreken met een financieel adviseur. Een boekhouder of accountant (bijvoorbeeld aangesloten bij NOAB of NBA) kan je hierbij ondersteunen. Samen kun je kijken naar kostenposten, manieren om te besparen, prijsberekeningen en mogelijke inkoopvoordelen. Vergelijk je resultaten ook eens met die van andere ondernemers in je branche. Die cijfers kun je vaak opvragen bij je brancheorganisatie of bank.

De basis voor financiering
Financiers halen veel waardevolle informatie uit de winst-en-verliesrekening en de balans. Zij doen dit met rekenformules (kengetallen). De uitkomsten van zulke berekeningen laten zien hoe gezond je bedrijf is. Een financier kijkt bijvoorbeeld naar je omzet en inkoopkosten en vergelijkt jouw cijfers met die van andere bedrijven in dezelfde branche.

Aangifte inkomstenbelasting
Over de winst van je bedrijf betaal je belasting. Hoeveel dat precies is, hangt af van de hoogte van de winst, het type belasting (inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting) en de fiscale regelingen die voor jou gelden.

Voor je bedrijf ben je verplicht een goede administratie bij te houden. De Belastingdienst gebruikt deze administratie om de aanslag te berekenen. Als je winst-en-verliesrekening correct is opgesteld, betaal je het bijbehorende belastingtarief via de aanslag. Maar als je winst onjuist is weergegeven, kan de Belastingdienst zelf een schatting maken van je winst en dat pakt in de praktijk vaak nadelig voor je uit.

Bron: KVK