Van beleid naar praktijk: zo maken gemeenten het verschil voor ondernemers

Geplaatst op 5 juni 2025

Gemeenten steeds belangrijker voor ondernemers
De dienstverlening van gemeenten aan ondernemers is de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. Binnen gemeenten speelt het team Economische Zaken hierbij een centrale rol. De VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) onderzocht hoe sterk de positie van Economische Zaken is en hoe deze kan worden verbeterd.

Belangrijke en breed gedragen rol
De resultaten van dit onderzoek zijn samengevat in het rapport Positie Economische Zaken: inbedden en versterken. Daaruit blijkt dat veel gemeenten het belang van Economische Zaken onderstrepen. Dat blijkt ook uit het grote aantal gemeenten, namelijk 212, dat heeft meegedaan aan het onderzoek.

MKB staat bovenaan de agenda
De afgelopen jaren hebben gemeenten meer mensen, geld en aandacht ingezet voor Economische Zaken. Sinds de coronacrisis staat het ondersteunen van het mkb (midden- en kleinbedrijf) bovenaan de agenda. Gemeenten zijn zich sindsdien nog actiever gaan opstellen als eerste aanspreekpunt voor ondernemers. Dit blijkt ook uit het VNG-onderzoek Landschap van Ondernemersdienstverlening uit 2022.

Belangrijke rol, maar soms kwetsbaar
Het lokale mkb is erg belangrijk voor werkgelegenheid en welvaart. Ook speelt het een rol bij maatschappelijke vraagstukken en grote veranderingen (zoals energietransitie). Economische Zaken speelt hierin een verbindende en stimulerende rol. Toch is de positie van dit team binnen gemeenten niet overal vanzelfsprekend. In de praktijk betekent dat vaak: te kleine teams, weinig samenwerking binnen de gemeente en beperkte uitvoeringskracht.

Drie belangrijke conclusies
Uit het onderzoek komen drie belangrijke punten naar voren:

  1. Er is grote behoefte om de positie van Economische Zaken te versterken.
  2. Er is niet één perfecte aanpak – iedere gemeente moet een eigen passende oplossing vinden.
  3. Hoe goed Economische Zaken is ingebed in de gemeentelijke organisatie bepaalt mede het succes. Belangrijke factoren hierbij zijn: steun van bestuurders, zichtbaarheid binnen de organisatie en goede samenwerking met andere afdelingen.

Praktische handvatten op drie niveaus
Het onderzoek biedt praktische aanknopingspunten:

Voor gemeenten
Het onderzoek helpt gemeenten om het gesprek aan te gaan over de rol van Economische Zaken. Het biedt handvatten om deze afdeling beter te verankeren in beleid en uitvoering, en zo economie sterker onderdeel te maken van de gemeentelijke agenda.

Voor de VNG
De VNG kan met de resultaten het thema Economische Zaken steviger op de kaart zetten, zowel binnen de organisatie als richting gemeenten en samenwerkingspartners. Ook helpt het om gemeenten beter te ondersteunen bij verbeteringen.

Voor de Actie-agenda mkb-dienstverlening
Het onderzoek toont kansen om als overheden regionaal beter samen te werken aan een gezamenlijk aanbod voor het mkb. Zo ontstaat er één sterke publieke dienstverlener voor ondernemers, gericht op een toekomstbestendig midden- en kleinbedrijf.

Meer weten of ook meedenken?
Heb jij vragen over het onderzoek? Mail dan naar economie@vng.nl. Wil je meedenken over actuele onderwerpen? Meld je dan aan voor het VNG Panel Economie.

Bekijk het hele artikel van de VNG hier.